POKWITANIE


Pokwitanie to dojrzewanie płciowe, łac. pubertas – okres procesu dojrzewania występujący u ludzi, trwający ok. 4-5 lat, w którym następuje rozwój drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych. Zachodzi przeciętnie w 11-16 roku życia, przy czym u dziewcząt nieco wcześniej niż u chłopców.
W okresie pokwitania następuje zwiększenie pulsacyjnego wydzielania GnRH, prowadzące do zwiększonego wydzielania LH i FSH i w efekcie do zwiększenia wydzielania hormonów płciowych. Pokwitanie jest ściśle związane z wiekiem kostnym – jego rozpoczęcie można poznać po pojawieniu się w obrazie rentgenowskim trzeszczki kciuka. Pierwsza miesiączka występuje w wieku kostnym 12-14 lat. W ostatnich latach obserwuje się w krajach rozwiniętych przyspieszone wchodzenie w wiek dojrzewania, co prawdopodobnie wiąże się ze zmianą trybu życia i odżywiania dzieci w społeczeństwach o dużym stopniu rozwoju socjoekonomicznego. Proces dojrzewania jest tokiem bardzo indywidualnym. U dziewcząt w tym okresie pojawia się: produkcja estrogenów i progesteronu w jajnikach – pierwszym hormonem jest estriol, występujący już u 10-letnich dziewczynek, powiększenie zewnętrznych narządów płciowych, telarche – dojrzewanie gruczołów sutkowych, pubarche – owłosienie łonowe (zazwyczaj ok. 2 lat po rozpoczęciu rozwoju sutków), pojawia się również owłosienie pachowe, menarche – pierwsza miesiączka, jednak pierwsze cykle są zazwyczaj bezowulacyjne, pokwitaniowy skok wzrostu.