ANDROGENY


Androgeny są to hormony płciowe o budowie sterydowej, o działaniu maskulinizującym, fizjologicznie występujące u mężczyzn, jak i w małych stężeniach u kobiet. U mężczyzn androgeny produkowane są przez:
komórki Leydiga (śródmiąższowe) znajdujące się w męskich gonadach czyli jądrach oraz część siatkowatą kory nadnerczy. U kobiet androgeny wytwarzane są przez jajniki oraz część siatkowatą kory nadnerczy. Pierwotnym materiałem do syntezy androgenów jest cholesterol. Produkcja androgenów pozostaje pod kontrolą hormonu tropowego wytwarzanego przez przedni płat przysadki mózgowej lutropiny (LH - hormon luteinizujący). Między wydzielaniem lutropiny a androgenów zachodzi ujemne sprzężenie zwrotne. Z kolei wydzielanie lutropiny zależy od wydzielanego przez podwzgórze hormonu uwalniającego GnRH czyli gonadoliberyny. Do androgenów wytwarzanych w jądrach należą:
testosteron, 5-alfa-dihydrotestosteron (5-α-DHT), androsteron. Do androgenów wytwarzanych w jajnikach należą: dihydrotestosteron, androstendion. Do androgenów wytwarzanych w korze nadnerczy należą:
testosteron, dehydroepiandrosteron (DHEA). Fizjologiczne działanie androgenów: kształtowanie się męskich narządów płciowych w życiu płodowym, wykształcanie się wtórnych cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia itp.), wpływ na spermatogenezę, wpływ anaboliczny (zwiększenie masy mięśniowej itp.). Nadmiar androgenów u kobiet powoduje szereg zaburzeń, między innymi wykształcanie się męskiej budowy ciała (maskulinizacja), męskiego typu owłosienia (wirylizacja), a także zaburzenia płodności, trądzik, łojotok, łysienie typu męskiego.