SPERMATOGENEZA

Spermatogeneza to proces powstawania plemników, który zachodzi w jądrze mężczyzny. W prawidłowym ejakulacie liczba zawartych w nim plemników równa jest co najmniej ilości mieszkańców Polski. Produkcja nasienia na tak wielką skalę jest jednak konieczna, ponieważ z ponad 40 mln plemników znajdujących się w ejakulacie tylko około 500 plemników dotrze do miejsca zapłodnienia czyli do bańki jajowodu, a tylko jeden z nich zapłodni żeńską komórkę jajową. Sygnał do wszczęcia produkcji nasienia pochodzi z przysadki mózgowej, Gruczoł przysadki uwalnia hormon FSH (taki sam hormon zapoczątkowuje proces dojrzewania komórki jajowej u kobiet). Za wytwarzanie plemników w kanalikach nasiennych jądra odpowiadają komórki Sertoliego. To one właśnie pobudzane są przez hormon FSH z przysadki. Potrzebują one też hormonu męskiego, testosteronu, który konieczny jest dla prawidłowego przebiegu produkcji nasienia. W optymalnych warunkach w kanalikach nasiennych produkowanych jest około 50.000 plemników na minutę, tj. 72 miliony na dobę. Drobne, rytmiczne skurcze ścianek kanalików prowadzą tę ogromną i niekończącą się populację plemników do najądrzy, mocno pofałdowanych kanalików, łączących każde z jąder nasieniowodem. Dojrzale plemniki w momencie dotarcia do szczytu najądrzy, niezdolne są do samorzutnego ruchu. Plemniki potrzebują około 3 tygodni na osiągnięcie pełnej dojrzałości w najądrzach, przemieszczają się one tym kanalikiem cały czas dojrzewając. Kiedy docierają do końca kanalików najądrzy, są tam magazynowane. W obecności hormonów płciowych takich jak testosteron zawieszone w odżywczym płynie najądrzy, niedojrzałe plemniki przechodzą różne złożone zmiany. W ich następstwie aktywność metaboliczna plemników nabiera tempa. W przypadkach wzmożonej aktywności płciowej mężczyzny lub w obecności wysokich poziomów testosteronu, proces dojrzewania może ulec przyspieszeniu. Niedostrzegalny gołym okiem, mikroskopijny plemnik ma około 0,05 mm długości, z maleńką główką przypominającą swoim wyglądem głowę węża przykrytą rodzajem czapeczki czyli akrosomem.